Stwierdzenie nabycia spadku – co to takiego i co nam daje?

Stwierdzenie nabycia spadku – co to takiego i co nam daje?

Kwestię nabycia spadku reguluje min. Art.  1025. Kc Zgodnie z § 1. Przedmiotowego artykułu, Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę.

Ponadto Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Tym samym Stwierdzenie nabycia spadku jest bardzo ważne dla każdego spadkobiercy. Daje ono szereg korzyści, nieodzownych do tego, aby w pełni skorzystać ze swoich praw do sukcesji. Warto mieć na uwadze, że Celem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku jest wydanie orzeczenia potwierdzającego następstwo prawne po zmarłym. Postanowienie sądu w tym przedmiocie będzie wykazywać uprawnienia wskazanych w nim osób do objęcia spadku po określo- nym zmarłym.

Co to jest stwierdzenie nabycia spadku?

Stwierdzenie nabycia spadku stanowi prawne potwierdzenie prawa poszczególnych spadkobierców do majątku po zmarłym.

Może ono nastąpić w dwojaki sposób:

• w drodze postępowania sądowego,
• poprzez tzw. akt poświadczenia dziedziczenia, sporządzony przez notariusza.

Jak wygląda sądowe stwierdzenie nabycia spadku?

Sądowe stwierdzenie nabycia spadku przez spadkobiercę może nastąpić tylko i wyłącznie na wniosek osoby mającej w tym interes poprzez wywołanie któregokolwiek ze skutków prawnych, jaki się z tym wiążą. W szczególności więc są do tego uprawnione:

• osoby, którym przysługuje prawo do majątku spadkowego, a więc spadkobiercy, zapisobiercy oraz osoby, które po nich dziedziczą,
• podmioty i osoby, które są pozostają pod względem prawnym ze spadkodawcą lub spadkobiercą w stosunkach o charakterze zobowiązaniowym, na przykład ich wierzyciele,
• osoby zainteresowane wykazaniem, że nie są spadkobiercami lub, że dokonały zbycia nabytego spadku.

Sam wniosek może być złożony przez zainteresowanego w każdym czasie, albowiem jest to uprawnienie o charakterze procesowym i jako takie, nie ulega przedawnieniu.

Stwierdzenie nabycia spadku następuje poprzez wydanie postanowienia przez Sąd w trybie postępowania nieprocesowego. Właściwy do tego jest tzw. Sąd spadku, a więc Sąd Rejonowy właściwy dla ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, a jeżeli nie da się go ustalić – Sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część. Jeżeli tego rodzaju podstaw nie da się ustalić, odpowiedni jest Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy.

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku obejmuje cały spadek dziedziczony po danym spadkodawcy w odniesieniu do jego wszystkich spadkobierców. Wymienia ono spadkodawcę oraz wszystkie osoby dziedziczące, którym spadek przypadł, podstawę ich dziedziczenia, jak również wysokość poszczególnych udziałów.

W związku z powyższym, do wydania postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku  niezbędne będzie wykazanie :

1. zgonu spadkodawcy,
2. istnienia pokrewieństwa lub testamentu – jako źródeł uprawnień do spadku,
3. niekiedy: wyłączenia od dziedziczenia określonych osób (ze względu na nie- godność, odrzucenie spadku, śmierć) oraz powołania do spadku innych osób w miejsce wyłączonych,
4. braku innych osób uprawnionych do dziedziczenia.
5. Przytoczenia okoliczności stanowią elementy stanu faktycznego niezbędne dla wy- dania postanowienia, a tym samym mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy w rozumieniu art. 227 KPC.

Na czym polega wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia

Stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić także przez notariusza.

Jego czynności obejmują przede wszystkim sporządzenie protokołu dziedziczenia, a następnie aktu poświadczenia dziedziczenia. Ten ostatni niezwłocznie wpisywany jest za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do rejestru aktów poświadczenia, prowadzonego przez Krajową Radę Notarialną.

Podkreślenia wymaga fakt, iż zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia posiada skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Do uczestniczenia w postępowaniu przed notariuszem uprawnione są tylko i wyłącznie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne.

Co daje stwierdzenie nabycia spadku?

Przeprowadzenie procedury stwierdzenia nabycia spadku daje spadkobiercom szereg znacznych korzyści. Do najważniejszych należą:

• powstanie domniemania prawnego, że osoba wskazana w notarialnym akcie poświadczenia dziedziczenia lub orzeczeniu Sądu, jest spadkobiercą,
• zaistnienie środka dowodowego, poprzez który spadkobierca może udowodnić swoje prawa wynikające z dziedziczenia wobec osoby trzeciej. Nie dotyczy to jednak osób, które roszczą sobie prawa do samego spadku,
• uzyskanie ochrony prawnej przez osobę trzecią, na rzecz której „oficjalny” spadkobierca rozporządził prawem należącym do spadku. Takie nabycie bowiem nie może być kwestionowane, chyba, że działała ona w tzw. złej wierze,
• powstanie prawa spadkobiercy do żądania, ażeby osoba, w której posiadaniu znajduje się spadek, a nie jest spadkobiercą, niezwłocznie dokonała jego wydania na jego rzecz.

Na koniec wskazać trzeba, że stwierdzenie nabycia spadku nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o jego przyjęciu lub o odrzuceniu.