Czy można odrzucić spadek?
Spadkobierca nie jest jedynie bezwolnym przedmiotem woli spadkodawcy czy też zasad dziedziczenia ustawowego. Może on bowiem podjąć decyzję czy chce przyjąć przypadający mu spadek. Musi jednak w tym celu przeprowadzić odpowiednie czynności.
O tym, czy można odrzucić spadek oraz w jaki sposób to zrobić, dowiesz się z tego właśnie artykułu.
Czy dopuszczalne jest odrzucenie spadku?
Na tak zadane pytanie trzeba odpowiedzieć twierdząco – oczywiście, że tak!
Wprawdzie zgodnie z obowiązującymi przepisami spadkobiercy nabywają spadek wraz z jego otwarciem, co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy, jednakże nie ma to charakteru ostatecznego. Spadkobierca ma bowiem prawo w odpowiednim terminie spadek odrzucić.
Trzeba mieć przy tym na uwadze, iż co do zasady, spadkobierca nie może tego dokonać częściowo, tj. w pewnym zakresie spadek przyjąć, a w pewnym odrzucić. Odrzucenie więc, z nielicznymi wyjątkami, dotyczyć będzie zawsze całości spadku.
Musisz jednak wiedzieć, że spadkobierca powołany do spadku zarówno z mocy testamentu, jak i z mocy ustawy może go odrzucić jako spadkobierca testamentowy, a z kolei przyjąć jako spadkobierca ustawowy.
W jaki sposób można odrzucić spadek?
Odrzucenie spadku może następuje poprzez złożenie przez spadkobiercę w tym przedmiocie oświadczenia. Może to nastąpić przed Sądem:
- rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie, bądź
- w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku,
- przed notariuszem w formie ustnej lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym.
Bardzo ważne jest zastrzeżenie, iż raz złożonego oświadczenia o odrzuceniu spadku nie można już odwołać, chyba, że nastąpiło to pod wpływem błędu lub groźby, co jednak należy udowodnić przed Sądem.
Zaznaczyć także trzeba, iż przedmiotowe oświadczenie złożone pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu jest nieważne, a więc nie wywołuje żadnych skutków prawnych.
W jakim czasie można odrzucić spadek?
Oświadczenie o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Dla spadkobiercy ustawowego oznacza to dzień, w którym powziął on wiadomość o śmierci spadkodawcy. Dla spadkobiercy testamentowego jest to dzień, w którym dowiedział się o powołaniu go do spadku w testamencie.
Brak oświadczenia spadkobiercy we wskazanym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem przez niego spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że będzie on odpowiadał za długi spadkowe tylko do wartości odziedziczonego spadku.
Dodać trzeba, że w przypadku, gdy przed upływem terminu do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku spadkobierca zmarł nie dokonawszy tego, wówczas mogą to uczynić jego
spadkobiercy. Termin do złożenia takiego oświadczenia nie może się skończyć wcześniej aniżeli termin przewidziany do złożenia oświadczenia co do spadku po zmarłym spadkobiercy.
Jakie są skutki prawne odrzucenia spadku?
Spadkobierca, który dokonał odrzucenia spadku, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Oznacza to, że nie otrzymuje on żadnej części majątku należącego do schedy spadkowej, ale też z kolei, nie odpowiada za długi związane ze spadkiem.
Jeżeli odrzucenia spadku dokonają wszyscy spadkobiercy testamentowi, wówczas ma miejsce dziedziczenie ustawowe, którego zasady i kolejność regulują przepisy Kodeksu cywilnego.
Pamiętać także należy, iż w razie, gdy spadkobierca odrzucił spadek w taki sposób, iż dokonał w ten sposób pokrzywdzenia swoich wierzycieli, każdy z nich może żądać, aby czynność ta została uznana przez Sąd w stosunku do niego za bezskuteczną. Uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne można żądać w ciągu sześciu miesięcy od chwili powzięcia wiadomości o odrzuceniu spadku, lecz nie później niż przed upływem trzech lat od jego dokonania.
