Zgodnie z art. 138 KRO w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
W związku z powyższym podstawą powództwa z art. 138 k.r.o. może być tylko zmiana stosunków, która jest późniejsza w stosunku do daty ustalenia pierwotnie wysokości alimentów potwierdza to orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1981 r., sygn. akt III CRN 21/81. Zgodnie z którym Powództwo o zmianę wyroku w trybie art. 138 k.r.o. wchodzi w rachubę od chwili zmiany stosunków, nie wcześniej jednak niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty. Sąd bada „zmianę stosunków”, dla stwierdzenia której koniecznym jest ustalenie stosunków pierwotnych. Nie jest przy tym dopuszczalne żądanie zmiany prawomocnego orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego tylko na tej podstawie, że orzeczenie to zostało wydane w sposób wadliwy, bez należytego wyjaśnienia rzeczywistego stanu faktycznego. Uchylenie obowiązku alimentacyjnego z datą uprawomocnienia się orzeczenia pierwotnego doprowadziłoby do naruszenia powagi rzeczy osądzonej (tak wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 15 stycznia 2020 r., sygn. akt VI RCa 134/19).
Mając powyższe na względzie, podwyższenie alimentów jest możliwe w przypadku, kiedy warunki, na podstawie których sąd ustalił wysokość alimentów w poprzednim wyroku, ulegną zmianie.
W związku z tym pojawi się pytanie: Które warunki muszą ulec zmianie, żeby żądanie podwyższenia alimentów było uzasadnione? Chodzi o możliwości majątkowe lub zarobkowe zobowiązanego do zapłaty alimentów albo o zakres uzasadnionych potrzeb uprawnionego.
W przypadku alimentów na dziecko, najczęściej kluczową przesłanką jest to, że im dziecko starsze, tym wyższe są jego uzasadnione potrzeby. Nie chodzi tu tylko o koszty wyżywienia czy ubrań. Z wiekiem u małoletniego a pojawiają się pasje, hobby, potrzeby kulturalne czy społeczne. Ponadto nie bez znaczenia w kontekście podwyższenia alimentów są przełomowe wydarzenia w życiu dziecka takie jak pójcie do szkoły średniej, przeprowadzka itd.
Zmianie mogą podlegać również możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego rodzica, od których zależy zakres świadczeń alimentacyjnych. Możliwości zarobkowe po stronie zobowiązanego do płacenia alimentów rodzica mogą ulec poprawie albo z drugiej strony możliwości zarobkowe rodzica, z którym dziecko mieszka mogą z biegiem czasu ulec pogorszeniu. Przykładowo np. zobowiązany do alimentacji rodzic spłacił kredyt hipoteczny, odziedziczył wartościowy spadek, wygrał na loterii, zakończył rehabilitację i wrócił do pełni sił po długiej chorobie, otrzymał podwyżkę lub zmienił pracę na lepiej płatną itd. Jeśli coś wypłata na zdolności zarobkowe lub majątkowe zobowiązanego do alimentów, to można to wykorzystać jako argument do ich podwyższenia.
Poniżej przedstawiam kilka informacje praktycznych w kontekscie wytoczenia powództwa do Sądu : – Powództwo o podwyższenie alimentów można wytoczyć do Sądu Rejonowego właściwego według miejsca zamieszkania dziecka jako osoby uprawnionej do alimentów albo według miejsce zamieszkania rodzica dziecka, którego pozywamy o podwyższenie alimentów. Tu wyboru dokonuje strona dochodząca wyższych alimentów.
– pozew o podwyższenie alimentów nie podlega opłacie sądowej. Zgodnie bowiem z art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych „Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych„
– w pozwie o podwyższenie alimentów można złożyć wniosek o udzielenie zabezpieczenia alimentów w postaci żądania zabezpieczenia na czas trwania postępowania wyższego świadczenia alimentacyjnego niż wynika to z dotychczasowego orzeczenia
Warto pamiętać, że Sąd zasądzi podwyższenie alimentów, jeżeli uzna, w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, że nastąpiły okoliczności uzasadniające podwyższenie alimentów ustalonych pierwotnie.Dlatego tak ważne jest poprawne skonstruowanie Pozwu i powołanie wszystkich istotnych dowodów.
